BigBlueButton Kurulumu

BigBlueButton Kurulumu ve Sistem Gereksinimleri

Bu yazımızda uzaktan eğitim programı olan bigbluebutton kurulumunun nasıl yapıldığını öğreneceğiz. Birçok gelişmiş özelliği bulunan ve BBB olarak da adlandırılan bu program, özel ders vermek isteyenler ya da sanal ortamlarda toplantılar düzenlemek isteyenler için eşsiz bir program. Canlı ders programı ile sanal dershane oluşturabilirsiniz.

NOT: Güncellenen versiyonlarla ilgili bilgiler renkli ve belirgin olarak yazılacaktır. Sayfanın en altına bakmayı da unutmayın. Takip edebilirsiniz.

BigBlueButton Nedir?

Bigbluebutton uzaktan bağlantı sayesinde canlı ses ve görüntü aktarımı yaparak internet üzerinden iş akışını kolaylaştırır ve uzaktan eğitim sağlar. Üstelik entegre edilen birçok pratik ve gelişmiş özelliği ile BBB, özel ders vermek isteyenler ve diğer amaçlarla canlı sanal ortam kullanmak isteyenler için eşsiz bir program.

Öne Çıkan Özellikler

-Canlı, görüntülü ve sesli

-Akıllı tahta ve akıllı tahta araçları

-Sohbet penceresi

-Katılımcı için el kaldırarak söz alma

-Katılımcıları susturma ya da atma

-Sunum, word ve diğer dosyaları ekrana yansıtma, üzerinde çizim yapma

-Etkinlikler, haberler ve duyurular modülü

-Bir çok özellik

Adım Adım BigBlueButton Kurulumu (Setup)

BigBlueButton Nasıl Kurulur?

Adım adım kuruluma geçmeden bazı hususları belirtmekte yarar var. Öncelikle BBB kurulumu ve desteğiyle ilgili Türkçe kaynak bulmak oldukça zor. Batı ülkelerinde kullanılan ve ülkemizde de sayılı kurumların kullandığı BBB için Türkçe kaynak oluşturmak istedim.

Kurulumu BigBlueButton 0.81 sürümüne göre anlatacağım. En altta ise son versiyona göre anlatımım mevcut.

Üst versiyonu yayınlanmıştır. Zaman bulunca onu da anlatmayı düşünüyorum. Beklemek istemeyenler email göndererek destek isteyebilir.

Eğer kuramaz ve yardıma ihtiyacınız olursa bilgi@okulsayfam.com adresinden bana ulaşabilirsiniz.

Sistem Gereksinimleri

Bigbluebutton kuracağınız minimum platform özellikleri

• Ubuntu 10.04 64-bit
• 4 GB bellek (8 GB daha iyidir)
• Quad-core 2.6 GHZ CPU (veya daha hızlısı)
• 80, 1935, 9123 portları erişilebilir olmalı
• Port 80 başka bir uygulama tarafından kullanılmamalıdır
• Kayıtlar için 500GB disk alanı gerekir
• 100 Mbits/sec trafik

Ben kendi sistemim için de üstte yer alan minumum özelliklere sahip bir VDS (Virtual Dedicated Server) satın aldım. Sizlere de tavsiyem budur. Server (Sunucu) işini hallettikten sonra kuruluma geçelim.

Sunucumuzda yapacağımız işlemleri sırasıyla aşağıda belirttim. Bu komutları girelim. Sunucu ile bağlantı kurabilmek için “putty” ya da “SSH Secure Shell Client” programlarından birisini tavsiye ederim. Ben SSH Secure Shell Client kullanıyorum. Sırası ile yazacağımız kodlar aşağıda yer alıyor. Kutuların içinde yer alan kodları uygulayalım tek tek:

Öncelikli kodlar:

$ cat /etc/default/locale

Bu kodu yazınca karşımıza LANG=”en_US.UTF-8″ yazması lazım. yazmıyorsa gireceğimiz kodlar:

sudo apt-get install language-pack-en
sudo update-locale LANG=en_US.UTF-8

64 bitlik sistemde miyiz görelim:

$ uname -m

Karşımıza x86_64 çıkması lazım.

Şimdi ise Ruby programı var mı yok mu bakalım

$ ruby -v

-bash: ruby: command not found yazarsa ruby, sunucumuzda yüklü değil demektir sorun yok zaten yükleyeceğiz. Ama varsa, versiyonunun 1.9.2 olması gerekiyor kontrol edin. Yoksa BBB sorun çıkarır. Sunucumuzla ilgilendikten sonra şimdi geçelim esas kurulumlara.

1.Sunucuyu Güncelleyelim

# Add the BigBlueButton key
wget http://ubuntu.bigbluebutton.org/bigbluebutton.asc -O- | sudo apt-key add -

# Add the BigBlueButton repository URL and ensure the multiverse is enabled
echo "deb http://ubuntu.bigbluebutton.org/lucid_dev_081/ bigbluebutton-lucid main" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/bigbluebutton.list

$ grep "lucid multiverse" /etc/apt/sources.list

Multiserve komutunu girdikten sonra karşımıza aşağıdaki çıkması gerekiyor:

deb http://us.archive.ubuntu.com/ubuntu/ lucid multiverse

Çıkmadı ise komutumuz:

echo "deb http://us.archive.ubuntu.com/ubuntu/ lucid multiverse" | sudo tee -a /etc/apt/sources.list

Şimdi ise paketlerimizi güncelleyelim:

sudo apt-get update
sudo apt-get dist-upgrade

2.LibreOffice Yükleyelim

wget http://bigbluebutton.googlecode.com/files/openoffice.org_1.0.4_all.deb
sudo dpkg -i openoffice.org_1.0.4_all.deb

sudo apt-get install python-software-properties

sudo apt-add-repository ppa:libreoffice/libreoffice-4-0
sudo apt-get update

sudo apt-get install libreoffice-common
sudo apt-get install libreoffice

3.Ruby Yükleyelim
Versiyon kontrol edelim var mı yok mu:

 dpkg -l | grep ruby

Varsa aşağıdaki komutlar karşınıza gelmiş olmalı:

~$ ruby -v
ruby 1.9.2p290 (2011-07-09 revision 32553)

Sistemimizde yüklü olması gereken ruby versiyonu üstte yer aldığı gibi 1.9.2 dir. Eğer başka bir versiyon varsa kaldırın.

Ruby yüklemek için:

wget https://bigbluebutton.googlecode.com/files/ruby1.9.2_1.9.2-p290-1_amd64.deb

Sonra:

wget https://bigbluebutton.googlecode.com/files/ruby1.9.2_1.9.2-p290-1_amd64.deb

Karşınıza error geldi ise şimdi:

sudo apt-get install -f

ff
Paketler yüklendi. Şimdi:

sudo update-alternatives --install /usr/bin/ruby ruby /usr/bin/ruby1.9.2 500 
                         --slave /usr/bin/ri ri /usr/bin/ri1.9.2 
                         --slave /usr/bin/irb irb /usr/bin/irb1.9.2 
                         --slave /usr/bin/erb erb /usr/bin/erb1.9.2 
                         --slave /usr/bin/rdoc rdoc /usr/bin/rdoc1.9.2
sudo update-alternatives --install /usr/bin/gem gem /usr/bin/gem1.9.2 500

Ruby indirildi. Şimdi başlatalım:

$ ruby -v
ruby 1.9.2p290 (2011-07-09 revision 32553)

Sonra:

$ gem -v
1.3.7

Ruby için son olarak, işlemleri test edelim:

$ sudo gem install hello

Gelmesi gereken cevap aşağıdaki gibi ise sorunsuz halletmişiz demektir:

Successfully installed hello-0.0.1
1 gem installed
Installing ri documentation for hello-0.0.1...
Installing RDoc documentation for hello-0.0.1...

4. ffmpeg İndirelim

Görüntü aktarımı ve playback için ffmpeg gereklidir.

touch install-ffmpeg.sh komutuyla install-ffmpeg.sh oluşur, pico install-ffmpeg.sh komutuyla ise dosya açılır. açılan dosyaya alttaki kodları yapıştırdıktan sonra klavye üzerinden crtl tuşuna basarak, ekrandaki harfler yardımıyla; mesela W (Writeout) üzerine yazma yapılır. tekrardan crtl+x yardımıyla çıkılır. Kısaca özetledim, şimdi geçelim.
Sunucumuzda install-ffmpeg.sh adında bir dosya oluşturup içine aşağıdaki kodları kopyalayalım:

sudo apt-get install build-essential git-core checkinstall yasm texi2html libvorbis-dev libx11-dev libxfixes-dev zlib1g-dev pkg-config

LIBVPX_VERSION=1.2.0
FFMPEG_VERSION=2.0.1

if [ ! -d "/usr/local/src/libvpx-${LIBVPX_VERSION}" ]; then
  cd /usr/local/src
  sudo git clone http://git.chromium.org/webm/libvpx.git "libvpx-${LIBVPX_VERSION}"
  cd "libvpx-${LIBVPX_VERSION}"
  sudo git checkout "v${LIBVPX_VERSION}"
  sudo ./configure
  sudo make
  sudo checkinstall --pkgname=libvpx --pkgversion="${LIBVPX_VERSION}" --backup=no --deldoc=yes --default
fi

if [ ! -d "/usr/local/src/ffmpeg-${FFMPEG_VERSION}" ]; then
  cd /usr/local/src
  sudo wget "http://ffmpeg.org/releases/ffmpeg-${FFMPEG_VERSION}.tar.bz2"
  sudo tar -xjf "ffmpeg-${FFMPEG_VERSION}.tar.bz2"
  cd "ffmpeg-${FFMPEG_VERSION}"
  sudo ./configure --enable-version3 --enable-postproc --enable-libvorbis --enable-libvpx
  sudo make
  sudo checkinstall --pkgname=ffmpeg --pkgversion="5:${FFMPEG_VERSION}" --backup=no --deldoc=yes --default
fi

Ardından komutlarımızı çalıştıralım:

chmod +x install-ffmpeg.sh
./install-ffmpeg.sh

Kontrol edelim:

$ ffmpeg -version

Kontrol edince olması gereken:

ffmpeg version 2.0.1
built on Sep  1 2013 02:02:28 with gcc 4.4.3 (Ubuntu 4.4.3-4ubuntu5.1)
configuration: --enable-version3 --enable-postproc --enable-libvorbis --enable-libvpx
libavutil      52. 38.100 / 52. 38.100
libavcodec     55. 18.102 / 55. 18.102
libavformat    55. 12.100 / 55. 12.100
libavdevice    55.  3.100 / 55.  3.100
libavfilter     3. 79.101 /  3. 79.101
libswscale      2.  3.100 /  2.  3.100
libswresample   0. 17.102 /  0. 17.102

5.BigBlueButton Yükleyelim

sudo apt-get install bigbluebutton

Karşımıza <Ok> çıkarsa "önce tab sonra space" tuşlarına aynı anda basıp enter diyelim.

Güncelleme amaçlı:

 wget http://ubuntu.bigbluebutton.org/files/bbb-deskshare-applet-0.8.1.jar

Bir diğer güncelleme:

sudo cp bbb-deskshare-applet-0.8.1.jar /var/www/bigbluebutton/client/bbb-deskshare-applet-0.8.1.jar

6.API Demo Yükleyelim

Test yapmamızı sağlayan dosyalar yüklenecektir. Demo yükleme komutu:

 sudo apt-get install bbb-demo

İleride demoyu kaldırabilirabilirsiniz. Kaldırmak isterseniz komutlarınız:

 sudo apt-get purge bbb-demo

7. Temiz Bir Yeniden Başlatma Yapalım

 sudo bbb-conf --clean
 sudo bbb-conf --check

–clean ile logları temizledik, –check ile ise varsa hataları gördük. –check komutunu sürekli kullanmanızı tavsiye ederim. Varsa yapılan hataları gösterir.

Bigbluebutton ile Moodle Entegrasyonu

BigBlueButton kurulumu bitince en son bbb-conf --secret komutuyla URL ve Salt Key elde edelim.

Moodle’a yönetici girişi yaptıktan sonra “eklentiler” bölümünden aşağıdaki adreste yer alan .zip dosyaları yükleyelim.

Eklentilerin adres: https://moodle.org/plugins/browse.php?list=set&id=2

BigBlueButtonBn ve RecordingsBN adlı her iki eklentinin de Moodle versiyonunuz ile uyumlu versiyonunu indirin ve kurun.

BigBlueButton eklentisini kurarken URL ve Salt bölümlerine kendinizinkileri yazın. Url ve Salt key görünümleri alttaki gibidir.

URL: http://192.168.0.35/bigbluebutton/ Salt: fo72akulsayfampsdsi28c3fd90e39e7e6e

Hepsi bu kadar. Faydalı olabilmek ümidiyle.

Sağlıcakla kalın.

Güncel Bilgiler

BBB güncellenerek 2.0 BETA versiyonuna yükseltildi.

2.0 kurabilmek için sistem gereksinimleri şu şekilde olmalıdır:

• Ubuntu 16.04 64-bit OS sunucu
• 4 GB kullanılabilir bellek RAM (8 GB olursa daha iyidir)
• Quad-core 2.6 GHZ CPU (ya da daha hızlısı)
• 80, 443, 1933 TCP portları erişilebilir olmalıdır
• SSL (güvenlik sertifikası) kullanıyorsanız 7443 ve 5066 portlar açık olmalı
• 16384 – 32768 UDP portları erişilebilir olmalıdır
• Port 80, başka bir uygulama tarafından kullanılmamalıdır
• Kayıtlar içim 500GB kayıt alanı tavsiye edilir, daha düşük alanda uygundur
• 100 Mbits/sec trafik önerilir, daha düşük de olabilir
• Dedicated (bare metal) hardware (not virtualization)

BBB 2.0 beta kurulumu ile bir önceki versiyon olan BBB 1.1 kurulumu aynıdır. İşlem basamakları ve kurulum adımları İngilzice versiyonda şu şekilde: http://docs.bigbluebutton.org/install/install.html#before-you-install

2.0 ve 1.1 kurulumu arasındaki tek fark ise 1.1. kurulum aşamalarında adım 2 (step 2) sırasında;

$ echo "deb http://ubuntu.bigbluebutton.org/xenial-110/ bigbluebutton-xenial main" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/bigbluebutton.list

yerine

$ echo "deb http://ubuntu.bigbluebutton.org/xenial-200/ bigbluebutton-xenial main" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/bigbluebutton.list
yazmak. Böylece 2.0 sorunsuz olarak kuruluma devam edebilir.

Okulsayfam.Com 

Bilgi@okulsayfam.com